GMINNA BIBLIOTEKA PUBLICZNA

Książka Siergieja Amielina stanowi zapis dotychczasowych ustaleń pierwszego w historii katastrof lotniczych nieoficjalnego śledztwa prowadzonego przez międzynarodową grupę pasjonatów.

Rozmiary tragedii Tu-154M z 10 kwietnia 2010 r., początkowy chaos informacyjny, pytania o przyczyny i okoliczności wypadku - wszystko to sprawiło, że w ciągu kilku godzin po katastrofie zawrzały nie tylko lokalne fora internetowe, ale i specjalistyczne lotnicze serwisy na całym świecie. W ciągu następnych dni zawiązała się międzynarodowa społeczność internautów, którzy zaczęli dociekać, co się wydarzyło i dlaczego. Próbowano odtworzyć przebieg katastrofy oraz znaleźć jej przyczyny. Oprócz amatorów w dyskusje włączyli się rosyjscy (i nie tylko) specjaliści, w tym byli i aktualni piloci, którzy latali na tupolewach i znali smoleńskie lotnisko wojskowe.

Nieoficjalne śledztwo internautów stało się samorzutną akcją niepodporządkowaną żadnym z góry określonym zasadom, z wyjątkiem dążenia do weryfikacji wszelkich możliwych hipotez. Jego uczestnicy nie mieli dostępu do tajnych dokumentów, za to dysponowali zbiorową wiedzą z najróżniejszych dziedzin - od psychologii po fizykę - oraz informacjami, jakich mogli dostarczyć mieszkańcy Smoleńska, w tym nieliczni świadkowie katastrofy.
Zakrojone na taką skalę śledztwo publiczne jest zjawiskiem absolutnie wyjątkowym. Czegoś takiego nigdy dotychczas nie odnotowano.

Wojna nie ma w sobie nic z kobiety była gotowa już w 1983 roku. Dwa lata przeleżała w wydawnictwie. Autorkę oskarżono o "pacyfizm, naturalizm oraz podważanie heroicznego obrazu kobiety radzieckiej". W okresie pieriestrojki książka prawie jednocześnie ukazywała się w odcinkach w dwóch rosyjskich czasopismach: "Oktiabr" i "Roman-gazieta" i została opublikowana w dwóch wydawnictwach: mińskim Mastackaja Litaratura oraz moskiewskim Sowietskij Pisatiel. Łączny nakład wyniósł prawie dwa miliony egzemplarzy. Na podstawie książki powstał cykl filmów dokumentalnych, wyróżniony m.in. Srebrnym Gołębiem na Festiwalu Filmów Dokumentalnych i Animowanych w Lipsku. Jegor Letow, założyciel i wokalista legendarnego rosyjskiego zespołu punkrockowego Grażdanskaja Oborona, napisał piosenkę zainspirowaną książką Aleksijewicz.

To książka pasjonująca - i wstrząsająca. Wielka białoruska reporterka, Swietłana Aleksijewicz, jedna z najwybitniejszych dziennikarek Europy, na miarę Oriany Fallaci, zapisała wojnę... kobiet. W drugiej wojnie światowej bowiem walczyły przeciw Niemcom hitlerowskim kobiety - rosyjskie, białoruskie, ukraińskie. Z bronią w ręku. Strzelając, rzucając granatami, wysadzając. Jako żołnierze pierwszej linii, jako zwiad, jako dywersantki. A więc - zabijając i same ginąc. W tej książce nie ma patetycznych komentarzy autorskich. Jest zapis opowieści tych kobiet, które przeżyły...
(Stefan Bratkowski)

Księga Swietłany Aleksijewicz ma szanse nie tylko na rozgłos, ale i na lekturę uważną. Nie jest jedynie zbiorem wyznań i relacji o losach kobiet sowieckich, uczestniczących bezpośrednio w minionej wojnie, choć i to stanowi ewenement bez precedensu. Przez przytoczone w niej zwierzenia przebijają się co rusz świadectwa składające się na nieznany lub ukrywany obraz codzienności sowieckiej; są równie wymowne jak opisy przeżyć, cierpień i wojennych przygód relatorek.
(Prof. Jerzy Pomianowski)

Swietłana Aleksijewicz uporczywie walczy o pamięć, pisze o wojnie, patrząc oczami kobiet, i nagle okazuje się, że takiej wojny nie znaliśmy - że "przed nami ukryty jest cały świat". Przebija się przez mur stereotypów i niechęci, także ze strony samych bohaterek, i spisuje zapomniane historie. Historie, które muszą urodzić się na nowo.
(Sylwia Chutnik)